.png "عصر ایران")
۱۵ آذر ۱۴۰۴
به روز شده در: ۱۵ آذر ۱۴۰۴ - ۱۳:۵۷
ماراتن بزرگ کیش با حضور ۵ هزار دونده و ۲۵ هزار گردشگر برگزار شد (فیلم) واژهخانۀ عصر ایران
مشروعیت ؛ از حکمرانی خوب تا اطاعت مردم
جامعهشناسی سیاسی، مشروعیت نه وابسته به "ویژگیهای حکومت" بلکه در گرو "اطاعت مردم" است. بنابراین وقتی میگوییم مشروعیت یعنی پذیرش اجتماعی حکومت، معنایی مدرن از مفهوم "مشروعیت" را مد نظر داریم.
عصر ایران - "مشروعیت" (Legitimacy) یعنی پذیرش اجتماعی حکومت. در غیاب این پذیرش، التزام و وفاداری مردم به حکومت تحقق نمییابد.
ماکس وبر مشروعیت را به سه نوع سنتی، کاریزماتیک و قانونی تقسیم کرده است:
- در جوامع سنتی قدیم، قدرت از پادشاه به فرزندش منتقل میشد و این انتقال قدرت و حکومت برآمده از آن، مشروع قلمداد میشد.
- در جوامع دموکراتیک جدید، قانون برآمده از رای ملت مبنای مشروعیت حکومت است.
- مشروعیت کاریزماتیک هم آبشخورش شخصیت رهبر سیاسی یک ملت است.
گاهی هم مشروعیت جنبۀ ترکیبی دارد. مثلا نظامهای پادشاهی دموکراتیک (سلطنتهای مشروطه) در اروپای امروز، توامان مشروعیت سنتی و قانونی دارند. یا در بعضی از نظامهای سیاسی ایدئولوژیک، مشروعیت قانونی و کاریزماتیک در هم ادغام میشوند، مثلا در حکومت فیدل کاسترو در کوبا.
مشروعیت حکومت در فلسفۀ سیاسی کلاسیک در گرو "ویژگیهای حکومت" بود؛ مثلا عدالت یا اعتدال حکومت، از نظر فیلسوفان سیاسی قدیم، تامینکنندۀ مشروعیت حکومت بود.
اما در جامعهشناسی سیاسی، مشروعیت نه وابسته به "ویژگیهای حکومت" بلکه در گرو "اطاعت مردم" است. بنابراین وقتی میگوییم مشروعیت یعنی پذیرش اجتماعی حکومت، معنایی مدرن از مفهوم "مشروعیت" را مد نظر داریم.
در فلسفۀ سیاسی کهن، در بحث از مشروعیت، فضائل حکومت مهمتر از مقبولیت حکومت نزد مردم بود. با افزایش اهمیت مردم در جوامع جدید، مشروعیت حکومت نیز عمیقا به رای و نظر مردم گره خورده است.
با این حال بحث "فضائل حکومت" از نیمۀ دوم قرن بیستم به این سو، به نوعی در ذیل مفهوم "حکمرانی خوب" بازسازی شده است. از این منظر، کارآمدی حکومت مبنای اصلی مشروعیت آن است و حتی میتواند مخالفت مردم را به موافقت بدل کند. بنابراین حکومت مشروع، حکومت کارآمد است.
البته حکومت کارآمد تمام مولفههای "حکمرانی خوب" را پوشش نمیدهد و از نظر منتقدین، عدالت سیاسی هم از مصادیق حکمرانی خوب است.
با این حال به نظر میرسد حکومتهای کارآمد شرق آسیا، که چندان هم دموکراتیک نیستند، توانستهاند با تحقق بخشهای مهمی از "حکمرانی خوب"، در چشم مردم تحت حاکمیت شان واجد مشروعیت باشند. این شکل از مشروعیت در کشورهای کوچک و غیر دموکراتیک اطراف خلیج فارس نیز محقق شده است.
____________________
در "واژهخانۀ عصر ایران" ، کلمات و اصطلاحات سیاسی را به زبانی ساده و علمی توضیح می دهیم.
لینک کوتاه: کپی لینک
فناوری جدید مبتنی بر آنچوی؛ پایان ریزپلاستیکهای ماشین لباسشویی؟ (+عکس) ۴ کشور اروپایی مسابقات یوروویژن را به دلیل حضور اسرائیل تحریم کردند برج خلیفه امارات در یک نگاه+ اینفوگرافی معاون وزارت اقتصاد: با افزایش شفافیت مالی، قدرت تصمیمگیری بیشتر میشود مشارکت اسنپ در تامین هزینه دارو برای کودکان دارای معلولیت تورم آمریکا روند صعودی گرفت آغاز ساخت پهپاد ایرانی مخصوص بارورسازی ابرها اعتراض خانواده شهید «حمید تقویفر» به مستند «ابومریم» برنامه ثریا ؛ پرهیز از تحریف و تقدیس نادرست صادرات ویتنام به آمریکا رکورد زد افشای پشت پرده ممنوعیت پخش زنده قرعه کشی جام جهانی توسط پلتفرمها: ترس از ترامپ حراج سکه هر هفته ادامه دارد آخرین وضعیت رضا عطاران در بیمارستان استراتژی سوئیسیها برای عبور از تعرفههای سنگین آمریکا معامله قرن؛ نتفلیکس مالک وارنر برادرز میشود روزی که محمد علی فردین غیرتی شد و به صورت زنی سیلی زد و او را به زمین کوبید/ ماجرای رستوران بورسالینو