زنان مجرد، دختردار می‌شوند

در حالی لایحه «حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست» اواخر ماه گذشته در دستور کارمجلس قرار گرفت که از 23 بند اصلاحیه‌ای، 11 بند بررسی، هشت بند مصوب و سه بند نیز به دلیل پیشنهادات متعدد نمایندگان برای رفع مشکل به کمیسیون اجتماعی و رسیدگی مجدد ارجاع داده شد.

محمد نفریه معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه اصلاحیه مجدد سه بند دارای ایراد در صحن علنی مجلس مطرح شد، گفت: یکی از بندهایی که برای رفع ایراد به کمیسیون اجتماعی ارجاع داده شد، «اولویت سرپرستی طفل با یابندگان» بود. ایراد شورای نگهبان در این زمینه این بود که بر اساس مسایل شرعی کسی که کودک را پیدا می‌کند، در صورت پیدا نشدن والدین در اولویت سرپرستی قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: پس از تصحیح این بند، پیشنهاد سازمان بهزیستی که در کمیسیون اجتماعی مجلس مطرح و مصوب شد، این بود که "چنانچه برای دادگاه داشتن شرایط نگهداری کودک توسط کسی که کودک را پیدا می‌کند، اثبات شد، یابنده در اولویت سرپرست شدن قرار گیرد".

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی، علت ایراد بر این بند لایحه حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست در مجلس را ترس از سوء استفاده از این موضوع دانست به گونه‌ای که مبادا کودک از پدر و مادرش خریداری شود و یا اینکه بحث دزدی و خرید و فروش کودک پیش آید.

وی در مورد دیگر بندی که به آن ایراد گرفته شده بود، توضیح داد: این بند در ارتباط با «سن» کودک بود. در این بند آمده بود "کلیه افراد کمتر از 16 سال که واجد شرایط در خصوص سپردن سرپرستی کودکان و نوجوانان بدسرپرست و بی‌سرپرست باشند"، مشمول این قانون می‌شوند، مگر اینکه با تشخیص دادگاه بالغ و رشید بوده و نیاز به سرپرستی نداشته باشند.

نفریه در این خصوص ادامه داد: در مجلس شورای اسلامی این مسئله مطرح شد که بعضی از کودکان در سن 16 سالگی هم بالغ‌اند و هم رشید، بنابراین این بند نیز برای اصلاح به کمیسیون اجتماعی و رسیدگی مجدد مجلس ارجاع داده شد که پس از آن به این صورت اصلاح شد که کلیه کودکان نابالغ و کودکان بالغی که دادگاه آنان را رشید نمی‌داند و احتیاج به سرپرستی دارند، مشمول این قانون می‌شوند.

وی در ادامه به آخرین بند ایراد گرفته شده نیز اشاره کرد و گفت: پیش از این آنچه مورد ایراد شورای نگهبان قرار گرفته، تبصره‌ای بود که در آن آمده بود "رعایت اشتراکات دینی بین سرپرست و افراد تحت سرپرستی الزامی است و سپردن کودک و نوجوان غیر مسلمان به درخواست‌کنندگان مسلمان در صورت نبود درخواست‌کنندگان هم‌کیش آنان مجاز است". شورای نگهبان مد نظر داشت که این واگذاری باید حتما به هم کیش کودک و نوجوان صورت گیرد، بنابراین خواستار حذف سپردن کودک و نوجوان غیر مسلمان به درخواست‌کنندگان مسلمان در صورت نبود درخواست‌کننده هم کیش کودک و نوجوان بود که در مجلس شورای اسلامی رای نیاورد و برای اصلاح به کمیسیون اجتماعی ارجاع شد.

نفریه با بیان اینکه در اصلاحیه این بند آورده شد که با تشخیص و مصلحت دادگاه کودک و نوجوان غیر مسلمان می‌تواند به سرپرست مسلمان واگذار شود، اظهار کرد: این لایحه پس از اصلاح در صحن علی مطرح و به تصویب رسید.

وی به دیگر بندهای لایحه حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست اشاره و عنوان کرد: بر اساس این لایحه "زنان مجرد بالای 30 سال از این پس می‌توانند در صورت درخواست برای فرزندخواندگی دختری را به فرزندخواندگی خود قبول کنند" و این در حالی است که این بند لایحه مورد ایراد شورای نگهبان قرار نداشت و پیش از این مصوب شده بود.

نفریه همچنین از ممنوعیت ازدواج پدر خوانده و مادر خوانده با فرزند خوانده طبق این لایحه خبر داد.

نفریه در ادامه گفت‌وگوبا ایسنا، در مورد تهیه آیین‌نامه‌های اجرایی لایحه حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست توسط سه وزارتخانه کار و رفاه اجتماعی، دادگستری و کشور، بیان کرد: مشکل این بود شورای نگهبان به تهیه آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون به این علت که نمی‌شود چند آیین‌نامه مختلف وجود داشته باشد، ایراد گرفته بود و مد نظر داشت که باید یک آیین‌نامه تهیه و مصوب شود، بنابراین لفظ آیین‌نامه‌ها به آیین‌نامه اصلاح شد و قرار است ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب، این قانون توسط سه دستگاه مذکور تهیه و به تصویب هیات وزیران برسد.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی هدف از اجرای این لایحه را تسهیل مسایل مربوط به فرزندخواندگی دانست و اعلام کرد: با توجه به اینکه 85 درصد کودکانی که به سازمان بهزیستی مراجعه می‌کنند، بدسرپرست‌اند و نه بی‌سرپرست و شرایط فرزندخواندگی را بر اساس شرایط و قانون موجود ندارند، بهزیستی نمی توانست این کودکان را به خانواده‌های متقاضی واگذار کند، اما از این پس با رای دادگاه می‌توان این کودکان را بر اساس قانون به خانواده‌ها واگذار کرد.

وی اضافه کرد: این قانون سایر قوانین را تجمیع کرده و بسیاری از مشکلات کودکان را برطرف می‌کنند.

نفریه در پایان این گفت‌وگو به ایسنا، گفت: بعضی از بندهای این قانون نیازی به آیین‌نامه نداشته و قابلیت اجرا دارند و بندهای دیگر پس از تصویب به شورای نگهبان ارجاع و در صورت تایید برای اجرایی شدن، ابلاغ می‌شود.

لازم به ذکر است، سه بندی که در لایحه حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست توسط مجلس شورای اسلامی به آن ایراد و برای اصلاح به کمیسیون اجتماعی و رسیدگی مجدد ارجاع شد، پس از اصلاح، یکم اسفند ماه سال جاری در صحن علنی مجلس در دستور کار قرار گرفت وهر سه بند توسط نمایندگان مجلس مصوب شد؛ بنابراین در صورتی که این 23 بند توسط شورای نگهبان تایید شود، لایحه حمایت از کوکان بی سرپرست و بدسرپرست به سکانس پایانی خود رسیده با اجرایی شدن روند فرزندخواندگی تسهیل می‌شود.