ناترازی انرژی و بحران بنزین؛ چرا مقایسه قیمت سوخت ایران با جهان اشتباه است؟

عصر ایران؛ محمد حسن گودرزی- حالی که درآمد سرانه در ایران کمتر از ۳۰۰ دلار است، مقایسه قیمت بنزین با نرخ‌های جهانی از دیدگاه کارشناسان اقتصادی نادرست ارزیابی می‌شود.

آرش نجفی با اشاره به معضل «بد مصرفی» به جای «ارزان‌فروشی»، راهکار اصلی عبور از بحران ناترازی انرژی را در افزایش راندمان خودروها و نه صرفاً در فشار قیمتی بر مردم می‌داند.

افزایش قیمت بنزین و تشدید ناترازی انرژی بار دیگر ضرورت اصلاح ساختار مصرف در کشور را برجسته کرده است. 

در حالی‌ که تورم سنگین سال‌های اخیر اثرگذاری تغییرات قیمتی را کاهش داده، کارشناسان معتقدند گران‌سازی بدون برنامه تنها موجب تشدید فشار اقتصادی و افزایش نقدینگی می‌شود. توقف تولید خودروهای پرمصرف، توسعه ناوگان برقی، و ایجاد بسترهای رگولاتوری و زیرساختی برای انرژی‌های تجدیدپذیر از محورهایی است که برای مدیریت پایدار انرژی مطرح می‌شود. 

آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، در گفت‌وگو با عصر ایران در خصوص تصمیم جدید دولت مبنی بر عرضه بنزین با نرخ سوم (۵۰۰۰ تومان) و تأثیر آن بر حمل‌ونقل و بازرگانی، اظهار داشت: این افزایش قیمت تأثیر مؤثری بر بازار نخواهد داشت.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با اشاره به تورم سال‌های اخیر افزود: کشور در طول شش تا هفت سال گذشته تورمی بالغ بر ۱۰۰۰ درصد را تحمل کرده است. بنابراین، عددی که اکنون به قیمت بنزین اضافه می‌شود، با محاسبه نرخ دلار به ۵ سنت هم نمی‌رسد و در برابر آن حجم از تورم، موضوعیت خاصی ندارد.

وی با یادآوری تجربه پیشین افزایش قیمت‌ حامل‌های سوخت خاطرنشان کرد: در دوره قبل که بنزین به ۳۰۰۰ تومان رسید، با احتساب دلار ۹۷۰۰ تومانی آن زمان، قیمت بنزین معادل ۳۳ سنت بود؛ اما اکنون ما درباره ساختاری صحبت می‌کنیم که قیمت بنزین در آن زیر ۵ سنت است و لذا این افزایش، تأثیر ملموسی نخواهد داشت.

نجفی در پاسخ به سوالی درباره راهکار صحیح مدیریت انرژی در کشور گفت: تنها راهکار موجود، اجرای صحیح «اصلاح الگوی مصرف» است که مقام معظم رهبری نیز در سال ۸۸ بر آن تأکید داشتند. اگر سالانه تنها ۱۰ درصد در مصرف انرژی اصلاح صورت می‌گرفت، امروز با چنین مشکلاتی مواجه نبودیم.

این فعال اقتصادی بر لزوم توقف تولید خودروهای پرمصرف تأکید کرد و افزود: باید خودروهایی با راندمان بالا تعریف شوند و اجازه ورود خودروهای هیبریدی و برقی و همچنین اتوبوس‌های برقی به طور ویژه صادر شود تا بهینه‌سازی مصرف انرژی به اولویت اول اقتصاد کشور تبدیل گردد.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران با انتقاد از سیاست افزایش قیمت بدون کنترل مصرف تصریح کرد: اگر بخواهیم اصلاح قیمت انجام دهیم، ابتدا باید کاهش مصرف را آغاز کنیم تا صورت‌حساب مردم بالا نرود. تجربه نشان داده است که افزایش ناگهانی قیمت بنزین بدون کنترل تورم، منجر به افزایش نرخ ارز و بی‌اثر شدن آن افزایش قیمت می‌شود؛ همان‌طور که در اواخر دهه ۹۰ بنزین ۳۳ سنتی به دلیل جهش دلار به ۲۰ هزار تومان، عملاً به ۱۴ سنت کاهش یافت.

نجفی در واکنش به مقایسه قیمت انرژی در ایران با قیمت‌های جهانی و ارزان بودن آن در کشور گفت: این مقایسه صحیح نیست، زیرا درآمد سرانه در کشورهای دیگر بالای ۱۷۰۰ تا ۱۸۰۰ دلار است، در حالی که حقوق در ایران به ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلار هم نمی‌رسد. مشکل اصلی ما «بد مصرفی» است که باید با اصلاح ساختار حل شود، نه صرفاً با گران کردن انرژی که تنها نقدینگی و بدهی دولت را افزایش می‌دهد.

وی در خصوص عدم توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و خورشیدی در کشور توضیح داد: نبود ساختار رگولاتوری صحیح باعث سلب اعتماد سرمایه‌گذاران و مردم از وزارت نیرو شده است، چرا که بازگشت اقتصادی سرمایه در این حوزه تضمین شده نیست.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران همچنین به ضعف زیرساخت‌ها اشاره کرد و افزود: حتی اگر پنل خورشیدی نصب شود، به دلیل نبود خطوط انتقال و پست‌های مناسب در بسیاری از مناطق، امکان انتقال برق تولیدی وجود ندارد؛ بنابراین توسعه نیروگاه‌های خورشیدی نیازمند توسعه همزمان زیرساخت‌های شبکه انتقال است.

نجفی در پایان تأکید کرد: ریشه بسیاری از ناترازی‌های امروز در عدم توجه به هشدارهای ۱۶ سال پیش در خصوص اصلاح الگوی مصرف است و مسئولان وقت، به ویژه دولت دهم، باید در خصوص این اشتباهات راهبردی پاسخگو باشند.

درآمد خلبانان مسافربری ۲۰۲۵؛ بیشترین و کمترین حقوق در آمریکا

بیشتر بخوانید:

دولت، جامهٔ بنزین سه نرخی را خود برید و خود دوخت!

اگر بنزین جایگاهی ۱۸هزار تومان شود، آیا قاچاق سوخت کاهش می‌یابد؟

اصلاح بنزین بدون اصلاح ساختار بودجه نتیجه ای ندارد

روزنامه اطلاعات: دولت می خواهد با نرخ سوم بنزین کسر بودجه اش را از جیب مردم تامین کند؟

تماشاخانه

غول ۸ متری در آلمان؛ سکوت ۸ متری در ایران / وقتی رابطه‌های پنهان، آمار واقعی را پنهان می‌کنند (فیلم)

قیمت سوخت را واقعی می‌‌کنم، ۷ میلیون به هر عضو خانواده می‌دهم / برادر خاتمی به سفیر آلمان می‌گوید احمدی‌نژاد خیلی محبوب شده باید کاری کرد / یکی دوست داره با بیکینی بره تو شهر، کسی باید جمعش کنه یا نه؟ (فیلم)

فیلم های دیگر