برنامه‌ای که سلامت روان را هدف قرار داد

به گزارش ایسنا، این واکنش‌های عاطفی می‌تواند انگیزه را کاهش داده و به سلامت و رفاه کلی افراد آسیب برساند و خلاف تعهدی است که این برنامه‌ها برای آن طراحی شده‌اند.

پژوهشگران کالج دانشگاهی لندن و دانشگاه «لافبورو»، حدود ۵۹ هزار پست در توییتر مربوط به پنج برنامه محبوب تناسب اندام را بررسی و با استفاده از هوش مصنوعی تقریبا ۱۴ هزار پست که دارای احساسات یا شکایات منفی بودند را فیلتر کردند. سپس هوش مصنوعی این پست‌ها را در قالب موضوع گروه‌بندی کرد تا به پژوهشگران کمک کند دریابند که چرا کاربران تجربیات بدی ثبت کردند.

بسیاری از افراد هنگام ثبت غذاهایی که ناسالم می‌دانستند یا زمانی که به اهداف روزانه خود نرسیده بودند، احساس شرمندگی می‌کردند. برخی دیگر از اعلان‌های مداوم که به آنان یادآوری می‌کرد وعده‌های غذایی خود را ثبت یا از محدودیت‌های خاصی پیروی کنند، آزرده خاطر می‌شدند. برخی نیز از پیشرفت کند به سمت اهداف ایجاد شده برنامه ناامید می‌شدند. این احساسات گاهی اوقات موجب می‌شد که کاربران به‌طور کلی برنامه را رها کنند.

پائولینا بوندارونک، پژوهشگر ارشد این پژوهش از موسسه انفورماتیک سلامت کالج دانشگاهی لندن توضیح داد: تحقیقات بسیار کمی به بررسی چگونگی تاثیر منفی این برنامه‌ها بر روی افراد پرداخته‌ است و رسانه‌های اجتماعی راهی ارزشمند برای درک این تاثیرات برای پژوهشگران فراهم و ابزارهای هوش مصنوعی تجزیه‌وتحلیل سریع حجم زیادی از داده‌ها را آسان‌تر می‌کنند.

بوندارونک افزود: مردم اغلب هنگام استفاده از این برنامه‌ها خود را سرزنش یا احساس شرمساری می‌کنند که ممکن است ضرر این برنامه‌ها بیشتر از فایده‌ آنها باشد.

وی پیشنهاد کرد که برنامه‌های تناسب اندام باید به جای تمرکز فقط روی اعدادی مانند وزن یا کالری، بر رفاه کلی و لذت شخصی از فعالیت‌های سالم تمرکز کنند.

وی افزود: اکثر برنامه‌ها به افرادی که به تنهایی عمل می‌کنند متکی هستند و از مزایای حمایت اجتماعی بی‌بهره می‌مانند.

نتایج نشان داد که ابزارهای مورد استفاده در برنامه‌های تناسب اندام، مانند خودنظارتی و تعیین هدف، در تغییر رفتار مفید هستند اما می‌توانند بیش از حد مورد استفاده قرار گیرند. وقتی کاربران دائما هر بخش از سلامت خود را اندازه‌گیری و پیگیری می‌کنند، می‌تواند به جای حمایت، به منبع استرس تبدیل شود.

یکی از مسائلی که اغلب مطرح شد، پیچیدگی ردیابی کالری بود و کاربران می‌گفتند که برنامه‌ها به اندازه کافی شخصی‌سازی نشده‌اند. برای مثال، یک نفر اشاره کرد که نمی‌تواند شیردهی را به‌عنوان یک فعالیت ثبت کند، با اینکه انرژی زیادی مصرف می‌کند.

کاربر دیگری گزارش کرد که برنامه به وی گفته است که تعداد کالری منفی مصرف کند که هم ناسالم و هم خطرناک است. این مثال‌ها نشان می‌دهند که چگونه اهداف برنامه ممکن است غیرواقعی باشند و بر اساس توصیه‌های رسمی بهداشت عمومی نباشند.

سایر کاربران از مشکلات فنی مانند از دست دادن داده‌ها یا از دست دادن پیشرفت به سمت اهداف روزانه ناراحت بودند. برخی گفتند که استرس، تلاش برای ماندن در محدوده کالری موجب شده است که از وارد کردن وعده‌های غذایی خود خودداری کنند یا کاملا از برنامه ناامید شوند. حتی یک نفر به شوخی در مورد بازگشت به عادات غذایی ناسالم پس از عدم دستیابی به اهداف برنامه سخن گفته بود.

برخی از پست‌ها نشان داد که کاربران پس از عبور از محدوده کالری خود، احساس فشار برای ورزش کردن دارند. کاربری گفت که قصد دارد به باشگاه برود اما نه به این دلیل که خودش می‌خواست، بلکه به این دلیل که برنامه موجب می‌شد احساس گناه کند. کاربر دیگری دو نیمه ماراتن را با سرعت دوید، اما از اینکه برنامه آن را ثبت نکرد، ناراحت بود.

لوسی پورتر، یکی دیگر از پژوهشگران تاکید کرد: هرچند ابزارهای تغییر رفتار مفید هستند، اما مهم است که مطمئن شویم، عوارض جانبی ندارند. اگر افراد نسبت به خود احساس بدی داشته باشند، احتمال کمتری دارد که به عادات سالم پایبند باشند. نکته کلیدی این است که درک کنیم این احساسات چقدر رایج هستند و چه کاری می‌توان برای بهبود تجربه برنامه انجام داد.

تریسوگنی پاپاکونستانتینو، یکی دیگر از پژوهشگران کالج دانشگاهی لندن افزود: هوش مصنوعی به پژوهشگران اجازه می‌دهد تا حجم زیادی از داده‌های دنیای واقعی از رسانه‌های اجتماعی را بررسی کنند. این روش بینش‌های مهمی در مورد چگونگی تاثیر فناوری بر افراد در زندگی روزمره ارائه می‌دهد.

سایت نوریج گزارش کرد، در نتیجه، هرچند برنامه‌های تناسب اندام و ردیابی کالری می‌توانند به افراد در حفظ سلامت کمک کنند، اما ممکن است برای برخی از کاربران استرس و شرم ایجاد کنند. پژوهشگران پیشنهاد کردند که توسعه‌دهندگان برنامه باید بیشتر بر سلامت روان و اهداف انعطاف‌پذیر تمرکز کنند و پشتیبانی و شخصی‌سازی بیشتری را در نظر بگیرند تا به افراد کمک شود تا به شیوه‌ای سالم انگیزه خود را حفظ کنند.

نتایج پژوهش کنونی در نشریه «روانشناسی سلامت بریتانیا» (Health Psychology) منتشر شده است.